Toplumun insana yüklediği roller, kişileri mutluluğa götürebilir mi?
Gelenek ve görenekler, kural haline getirilmiş kalıplar, kültür adına bitmeyen dayatmalar…
Doğru herkes için aynı olabilir mi? Ya da tüm yanlış görünen davranışların arka planında başka
şeyler yaşanmış mıdır?
‘Yabancı’ kitabında Meursault, toplumsal yargıları alt üst eden düşünce yapısıyla kitabın ana
karakteri olarak karşımıza çıkıyor.
Albert Camus’un, 1957’de Nobel Edebiyat Ödülü almış olduğu kitabı, 1942’de yayınlaşmıştır.
Kitabın geçtiği Cezayir sokaklarında, Fransız kolonilerinden bahseden Camus, bizlere tarihi
bilgiler de sunmaktadır.
Kitapta; ‘’Kaderim benim fikrim alınmadan yazılıyordu,’’ diyen Camus, varoluşçu
felsefesinden de yer yer bahsetmiştir. Camus, dünyanın irrasyonel olduğundan, insanın anlam
arayışının mantıksızlığından, Meursault karakteri ile değinir.
Meursault; sıradan bir işi olan, bekâr ve orta yaşlarda bir erkektir. Meursault, bir gün sahilde
arkadaşları ile dolaşırken, Arap biriyle münakaşa eder. Sonunda eline aldığı silahla Arap’ı öldürür.
Ancak mahkeme salonunda Meursault; bu konudan ziyade, kısa süre önce ölen annesinin
ölümünden dolayı yargılanır.
Mahkeme salonunda, annesinin ölümü Meursault’yu fazla etkilemediği için, gamsız, vicdansız
ve umursamaz olarak görülür. Ancak Meursault’un tutuklanma sebebi, Arap’ı öldürmesidir.
Evrenin mantıksızlığını anlatmak için mahkeme salonunu seçen Camus, yargıcı toplum olarak
yansıtmıştır. Kitabın sonunda Meursault, toplumun irrasyonel davranışlarına maruz bırakıldığı için
ve kendisini yeterince savunmadığından dolayı idam cezasına mahkûm edilir.
Kitabında, ‘‘Ne de olsa insan her zaman biraz suçludur,’’ diyen Camus, enfes psikolojik
tahlilleri ve sade anlatımıyla mutlaka okumanız gereken mükemmel bir eser ortaya çıkarmıştır.
HİLAL YALIN BULUT
